Alhoewel ik deze docent nog niet eerder had ontmoet, pikte ik ‘m er zo tussenuit tussen de groep mensen die buiten in de zon zat te lunchen. Een rode broek, oversized sweater en opvallende schoenen. Het is fotograaf Ari Versluis’ zijn ding: “Met kleding druk je uit wie je bent.” Ari is docent aan de Bachelor Fotografie en Master Photography and Society, maar heeft daarnaast een rijk portfolio als fotograaf. Gucci, Palace em G-star staan op zijn conto. Maar het levenswerk Exactitudes speelt misschien nog een grotere rol in zijn leven. Een boek waarin telkens series van verschillende mensen die er bijna identiek uitzien in dezelfde houding tegen een neutrale achtergrond worden gefotografeerd.
Dus Exactitudes.
We werken nu aan de zevende uitgebreide editie. Deze editie neemt jongeren weer als uitgangspunt en ook immigratie speelt een grote rol. Exactitudes is een project dat Ellie Uyttenbroek en ik in 1994 zijn begonnen. Het begon allemaal in Parkzicht Rotterdam met de opkomst van de hardcore scene gekleed in Italiaanse snoepkleurige trainingspakken en verslaafd aan 180 bpm beats per minuut of meer. Een enorme creatieve kracht. We schoren onze hoofden kaal, trokken bombers aan, liepen de Energiehal Rotterdam binnen en gingen feesten. Zo kregen we gabbers voor onze lens. We plaatsten de foto's naast elkaar en dat was de geboorde van de eerste editie van Exactitudes. Aan dat project heb ik een groot deel van mijn carrière te danken.
Vanwaar de interesse destijds voor gabbers?
Ik ben geïnteresseerd in hoe iemand eruit ziet. Ellie en ik waren nieuwsgierig naar de gabbers, hun identiteit en kenmerkende kledingstijl. Maar de grotere vraag is: wat is identiteit eigenlijk? Is dat wie jij bent of waar je bij hoort? En wie ben ik dan? Die vragen willen we oproepen. Mijn inspiratie komt van de straat, daar begint het allemaal. Want vraag jezelf eens af: wie dicteert nou eigenlijk de mode: is dat de straat of de grote merken? Ik kies de straatkant.
Rotterdam is dan zeker een grote inspiratiebron voor je.
Rotterdam is mijn creatieve startpunt geweest. Ik kom uit Brabant, maar toen ik Fotografie ging studeren aan de Willem de Kooning Academie ben ik naar Rotterdam verhuisd. In die tijd was ik punker. Rotterdam was toen zo’n working class stad waar ik een fascinatie voor had en waar bovendien de gabber is ontstaan. De mensen hebben hier een soort do-it-yourself basishouding.
Is Rotterdam nog steeds je thuisstad?
Inmiddels woon ik in Vlaanderen op een boerderij met twee koeien. Heerlijk vind ik het om uit die stadsbubbel te zijn, ik voel weer wat leegte en ruimte voor reflectie. Maar eigenlijk gaat het ook hier weer over identiteit en mezelf verhouden tot deze nieuwe omgeving. Ik kom veel te weten over mijn eigen sociale identiteit, maar ook over die van het platteland. Je wilt weer ergens bij horen, dat vinden we als mens belangrijk. Een soort ‘niet lullen maar poetsen’ mentaliteit hangt er hier. Ik haal ook hier weer veel inspiratie uit. Dan zie ik zo’n ontzettend coole meid op een trekker, dat zie ik dan meteen voor me in een campagne.
Wat was er eerst, fashion of fotografie?
Fashion vind ik eigenlijk een moeilijk begrip, dat heeft een negatieve connotatie, met de fast fashion van tegenwoordig. Ik ben geïnteresseerd in iemands kledingkeuze, met kleding druk je je uit. Ik zie iemands verschijning, soms heb je zo’n wauw-moment, iemand triggert iets bij je, je weet niet wat. En doordat ik fotograaf ben kan ik me makkelijk in subculturen vertoeven. Het is mijn middel om in werelden te stappen. Eigenlijk ben ik altijd bezig met hoe iemand eruit ziet.
Oja, wat zie je als je naar mij kijkt?
Gevaarlijke vraag hoor. Zo’n ruiten overhemd staat voor veel dingen en ik zie een neusring en tattoo onder je overhemd uitkomen. Wat minder verzorgde nagels, haha. Ik krijg een wel een beetje een rock & roll gevoel bij jou. Maar ook bij de bomber bij die persoon die naast ons zit. Ik vraag me dan meteen af: wanneer is die bomber gemaakt, is het een nieuw of vintage jack. En wat zegt dat over die persoon?
Hoe is het om voor grote namen als Gucci shoots te doen?
Wat ik heb geleerd is altijd kritisch te blijven en het toch anders te doen dan die merken willen. Toen ik een shoot deed voor Vivienne Westwood deed ik bijvoorbeeld de mannenkleding bij vrouwen aan en andersom. Dat was toen raar, maar wel een succes. Je moet als fotograaf de discussie durven aangaan en een positie durven innemen. Je moet proberen anders en betekenisvol te zijn, helemaal nu met de opkomst van AI.
Het lesgeven, wat betekent dat voor jou?
Ik geef niet per se les, de studenten leren van mij en ik leer van de studenten. Ik heb heel bewust voor het onderwijs gekozen, omdat ik mijn steentje bij wil dragen. Inmiddels doe ik het al zo lang, 30 jaar sta ik al voor de klas. De school is een community, het is de ruimte die je krijgt om na te denken over wat je wil.
Wat zou je studenten willen meegeven?
Ga dat gesprek aan met vreemden. Ga een keer naar de winkel om iets te kopen in plaats van het weer online te bestellen. Pak de telefoon om te bellen voor die opdracht en wacht niet af. Ik merk dat studenten steeds schuwer worden en daarmee zitten ze zichzelf in de weg. Door het gesprek wel aan te gaan met vreemden, kom je uit je bubbel en vind je inspiratie.
