Vooropleidingen: voelsprieten en wortels van de KABK

3 november 2021

Twintig jaar geleden begon Zanne Zwart als docent grafiek bij de School voor Jong Talent (SvJT). Inmiddels is ze hoofd vooropleidingen. Zanne en haar tijdelijke vervanger Maartje Lammers onthullen drie opmerkelijke feiten over de vooropleidingen van de KABK.

Zanne Zwart
Zanne Zwart - foto: Sofia de Benedictes
‘Je zult verbaasd staan hoe hardnekkig het stigma van een kunstopleiding is. Veel mensen denken nog steeds: op zo’n academie leer je schilderen, en daarna zit je in je atelier en verdien je niks.’
Zanne Zwart

I. Vooropleidingen zijn enorm belangrijk, zowel voor de KABK als de samenleving

Je zou kunnen zeggen dat de vooropleidingen de wortels van de KABK zijn. Zo weten veel internationale studenten via het voorbereidend jaar de KABK te vinden, ongeveer 90% van deze groep stroomt door naar een bachelortraject.

Atelier School voor Jong Talent
Atelier School voor Jong Talent - foto: Sofia de Benedictes

‘Bovendien’, zegt Zanne, ‘geven de vooropleidingen zoals de SvJT aan scholieren en ouders een duidelijk beeld van een kunstopleiding. De Nederlandse overheid legt een enorme druk op scholieren om in één keer de juiste vervolgopleiding te kiezen. Voor scholieren is het krijgen van zo’n beeld dus heel waardevol.

Ook zijn de vooropleidingen voor de KABK een belangrijke manier om naar buiten te treden en contact te maken met de stad en met scholen. Je zult verbaasd staan hoe hardnekkig het stigma van een kunstopleiding is in de samenleving. Veel mensen denken nog steeds: op zo’n academie leer je schilderen, en daarna zit je in je atelier en verdien je niks. De leerlingen die in onze academie komen, maken kennis met toegepaste kunsten, en met concepten als “fouten maken mag, je leert door te doen”. Die ideeën nemen ze weer mee naar hun eigen klas en geven het door.’

Maartje vult aan: ‘Studenten die een vooropleiding hebben gedaan zijn ook heel goed toegerust op leren bij de KABK. Dat zit ’m bijvoorbeeld in hun werkwijze, omgaan met feedback en hun eigen proces organiseren.’

Kunstplan Rijnlands Lyceum Wassenaar
Kunstklas Rijnlands Lyceum Wassenaar

II. Vooropleidingen zorgen voor een sterke verbinding onder Bachelorstudenten

Zanne: ‘De vooropleidingen zijn niet gericht op één specifieke opleiding of discipline van de KABK. Dat levert Bachelorstudenten op die op elk facet van de academie terechtkomen, en die vanuit alle verschillende klassen elkaar nog steeds weten te vinden. Uit de vooropleidingen ontstaat een gemeenschap, een band tussen studenten, die de verschillende afdelingen overstijgt.’

studenten in de Voorbereidend Jaar studio
Voorbereidend Jaar studio - foto: Sofia de Benedictes
‘Alumni vertellen aan studenten in het voorbereidend jaar over hun studie, over hun werk en over dummy’s en procesboeken van vroeger. Je ziet bij sommige studenten in het voorbereidend jaar dan het kwartje vallen: o, dát is wat ze met proces bedoelen!’
Maartje Lammers
Maartje Lammers
Maartje Lammers - foto: Eva Schram, Voorbereidend Jaar student

Maartje is ook enthousiast over de verbinding tussen de Bachelorstudenten en studenten in de vooropleidingen. ‘Dat is zó leuk! Alumni zijn een soort kwispelende puppy’s die vol enthousiasme aan studenten in het voorbereidend jaar vertellen over hun studie in een van onze bachelors, over hun werk en over dummy’s en procesboeken van vroeger. Je ziet bij sommige studenten in het voorbereidend jaar dan het kwartje vallen: o, dát is wat ze met “proces” bedoelen! Wat ook zo gaaf is, dat studenten van nu heel snel studenten uit de vooropleiding weten te vinden. Bijvoorbeeld bij Textiel en Mode, die in de vooropleiding zo hun modellen vonden.’

III. De vooropleidingen zijn mondiaal actief

Zanne: ‘Ik werd negen jaar geleden benaderd door iemand van Hogeschool Artez, die inventariseerde hoe andere scholen hun vooropleidingen hadden georganiseerd. Vanuit die vraag is uiteindelijk een landelijk netwerk van de vooropleidingen van alle kunstacademies, de Ronde Tafel, ontstaan. Daarvan ben ik nu voorzitter en organisator. We bespreken hoe we de beste mensen op de opleidingen krijgen, omdat dat zo cruciaal is voor het niveau.

Sketches - vooropleidingen
foto: Sofia de Benedictes

De Tafel is ook een voelspriet in de samenleving, we horen van elkaar welke thema’s er spelen. Die thema’s kunnen we in onze opleidingen verwerken. Zoals diversiteit en inclusiviteit nu belangrijke gespreksonderwerpen zijn. Verder was ik een paar jaar geleden in Plymouth, om te kijken hoe vooropleidingen daar een rol in de maatschappij spelen. Ik werd enorm enthousiast van wat ik daar zag. Ook de andere Ronde Tafel-collega’s kwamen kijken in Engeland, en zo is uiteindelijk, in samenwerking met academies in Plymouth/Londen en Berlijn, een Europees netwerk ontstaan. En er is ambitie om door te groeien naar een wereldwijd netwerk. Kortom: we hopen dat onze kleine Haagsche academie een belangrijke plek in de wereld wordt op het gebied van vooropleidingen!’

Maak kennis met de vooropleidingen

Werk zien? Kidsclub Expositie, vrijdag 17 december 2021, 17.30 – 18.30 galerie 1 & 2 KABK.


Werk zien? Doe mee met de Open Dag op 22 januari .


Werk zien? Dat kan, op de eindexposities op 31 mei, 1 juni en 8 juni 2022.


Voor meer informatie over de school zie ook www.svjt.nl

Werk zien? Donderdag 23 december 17.00 - 19.00, Trimesterexpo #1, galeries KABK.


Werk zien? Doe mee met de Open Dag op 22 januari !


In totaal zijn bij de vooropleidingen 380 studenten cursisten en 40 docenten betrokken. Aan alle vooropleidingen gaan een screening of toelatingsexamen vooraf.

Wil je je oriënteren op een studie aan de KABK? Doe mee aan de Open Dag!

KABK Open Dag op zaterdag 22 januari 2022