Verena Blok, Robota (2018)

Blok volgde twee jonge Poolse migranten in Nederland, onderwijl met hen discussiërend over migratie, thuishoren en nationale identiteit. Hun overtuigingen ontkrachten het cliché van de arbeidsmigrant als een slachtoffer van nationalistische regeringen; ze steunen hetzelfde xenofobe beleid dat hun vrijheden beperkt. Zo illustreren ze het paradoxale karakter van de rechtse regering van Polen, die vijandig staat tegenover de Europese Unie terwijl ze er tegelijkertijd van profiteert, en die immigranten zwartmaakt, ook al hebben haar eigen burgers baat bij open grenzen.

Freedom of Movement is de nieuwste editie van de Gemeentelijke Kunstaankopen die het Stedelijk Museum tweejaarlijks organiseert, om nieuw of recent werk van in Nederland wonende kunstenaars te tonen. Via een open call werden kunstenaars in Nederland uitgenodigd om werk in te zenden; de jury selecteert de twintig kunstenaars die deelnemen aan de tentoonstelling. Gedurende de tentoonstelling maakt het Stedelijk Museum bekend welke werken worden aangekocht voor de collectie.

De titel 'Freedom of Movement' verwijst naar vrijheid van bewegen, ofwel de mogelijkheid van burgers om visumvrij binnen en buiten hun geboorteland te kunnen reizen. Het is sinds de opkomst van nationalistische en populistische bewegingen een steeds pregnantere term, die de vraag oproept hoeveel vrijheid we hebben en elkaar toestaan. Poëtisch opgevat verwijst ‘Freedom of Movement’ ook naar het lichaam zelf: het vermogen om te bewegen, actie te ondernemen en iets te bewerkstelligen.

De werken in de tentoonstelling onderzoeken vanuit allerlei perspectieven beweging en migratie. Kunstenaars gaan bijvoorbeeld in op het gebrek aan bewegingsvrijheid, de macht van (het juiste) paspoort, de surveillance bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), de spanningen die een dubbele identiteit met zich meebrengt en de integriteit van het lichaam.

Jan Willem Sieburgh, interim directeur van het Stedelijk Museum:

“Dit zijn voor het Stedelijk Museum acht belangrijke aankopen, van toonaangevende hedendaagse kunstenaars die nieuwe verhalen vertellen. Met trots maken we bekend dat deze werken toegevoegd zijn aan de collectie. De Gemeentelijke Kunstaankopen blijken steeds weer een relevant instrument om onze collectie op een goede manier uit te breiden.”

Karen Archey, conservator hedendaagse kunst, time-based media bij het Stedelijk Museum.

“Ik ben vereerd om voor de tentoonstelling Freedom of Movement met deze twintig kunstenaars te hebben mogen werken. Hun werken zijn belangrijke toetsstenen voor het begrijpen van de sociale en politieke kwesties die vandaag de dag centraal staan in het culturele debat in Nederland. Hoewel ik graag alles in de tentoonstelling had willen verwerven, ben ik ongelooflijk blij dat deze acht werken nu onderdeel zijn van de collectie, en ik zie er zeer naar uit om deze kunstenaars te blijven volgen.”

De tentoonstelling ‘Freedom of Movement’ is t/m 17 maart 2019 in het Stedelijk Museum Amsterdam te zien.